Białko po operacji bariatrycznej – dlaczego jest tak ważne

##CHLO #operacjabariatryczna

Białko po operacji bariatrycznej – dlaczego to temat, którego nie warto ignorować?

Zabiegi bariatryczne to skuteczne narzędzie w leczeniu otyłości, ale żeby przyniosły oczekiwane efekty, trzeba dobrze zadbać o organizm już od pierwszych dni po operacji. Jednym z najważniejszych elementów diety po zabiegu jest... białko. Dlaczego ma aż takie znaczenie? Ile go potrzebujesz i skąd je najlepiej czerpać? O tym poniżej – konkretnie, przystępnie i na podstawie aktualnych zaleceń.

Co takiego robi białko, że jest aż tak istotne?

Białko (czyli proteiny) to nie tylko budulec mięśni. To zestaw aminokwasów, które pomagają w gojeniu tkanek, wzmacniają odporność i biorą udział w niemal każdym procesie naprawczym w organizmie. W standardowej diecie zaleca się dostarczanie około 1 g białka na każdy kilogram masy ciała. Jednak po operacji bariatrycznej sytuacja się zmienia – organizm przechodzi przez intensywny katabolizm, czyli „rozpad” mięśni i innych struktur białkowych.

Dlaczego? Bo przy ograniczeniu ilości jedzenia i kalorii, ciało szuka alternatywnych źródeł energii – i często sięga po własne mięśnie. Jeśli nie zadbasz o odpowiednią podaż białka, zamiast spalać tłuszcz, możesz tracić masę mięśniową. Efekt? Gorszy metabolizm, osłabienie, problemy z regeneracją i mniej jędrne ciało. To właśnie stąd bierze się tzw. otyłość sarkopeniczna – czyli sytuacja, w której tłuszczu jest dużo, ale mięśni już niekoniecznie.

Dlaczego po operacji zapotrzebowanie na białko rośnie?

Organizm po zabiegu bariatrycznym ma większe potrzeby, a jednocześnie mniejsze możliwości przyswajania. Oto najważniejsze powody, dla których trzeba szczególnie dbać o białko:

• sama operacja to dla organizmu poważny stres metaboliczny – wzrasta zapotrzebowanie na energię i składniki budulcowe,
• dochodzi do gojenia ran i regeneracji – a to procesy wymagające dodatkowej porcji białka,
• przez ograniczoną aktywność po operacji mięśnie zaczynają się „kurczyć”,
• po zabiegach typu gastric bypass może wystąpić problem z przyswajaniem składników odżywczych.

Na domiar złego – wiele osób po operacji odczuwa mniejszy apetyt, ma nudności albo trudności z trawieniem. Dlatego tak ważne jest, żeby białko było dostarczane systematycznie – nie tylko przez kilka tygodni po zabiegu, ale przez cały pierwszy rok, który jest kluczowy dla efektów odchudzania.

Ciekawostka z badań: eksperyment Benhaddou i współpracowników (2024) pokazał, że strawność białka po gastric bypass nie zmienia się znacząco, ale pojawiają się inne mechanizmy utraty białka (jak przerost błony śluzowej jelit czy straty azotu). Dlatego jakość białka i jego ilość w diecie po zabiegu mają znaczenie – nawet jeśli wchłanianie samo w sobie nie jest mocno zaburzone.

Ile białka po operacji? Sprawdź wytyczne

W zależności od rodzaju operacji i etapu rekonwalescencji, zapotrzebowanie na białko będzie różne. Ale mamy dobre punkty odniesienia:

• Po sleeve gastrectomy lub gastric bypass: minimum 60–80 g dziennie, czyli ok. 1,1–1,5 g na każdy kilogram należnej masy ciała.
• Po bardziej zaawansowanych operacjach (BPD, BPD-DS): nawet 90–120 g dziennie lub ok. 2,1 g/kg masy ciała.

Ważne! U osób z nadwagą i otyłością wyliczamy białko nie z masy aktualnej, ale z tzw. należnej masy ciała (NMC) – czyli wzrost w cm minus 100.

Przykład: Osoba o wzroście 170 cm → NMC = 70 kg
Zapotrzebowanie: 70 × 1,1 = 77 g | 70 × 1,5 = 105 g
Czyli zakres dla tej osoby: od 77 do 105 g białka dziennie

Skąd wiadomo, że białka jest za mało?

Brak wystarczającej ilości białka może objawiać się nie tylko osłabieniem czy spadkiem masy mięśniowej. To również:

• pogorszenie wyglądu skóry i ciała (wiotkość, brak jędrności),
• wypadanie włosów, łamliwe paznokcie,
• częstsze infekcje – osłabiona odporność,
• uczucie zmęczenia i brak sił.

W zaawansowanych przypadkach niedobór białka może iść w parze z brakiem innych składników odżywczych, co dodatkowo obciąża organizm.

Jak sprawdzić, czy masz niedobór białka?

Najlepiej podejść do tematu kompleksowo:

1. Badania laboratoryjne:

• albuminy (<3,5 mg/dl – sygnał ostrzegawczy),
• prealbuminy (<110 mg/l – szybszy wskaźnik krótkoterminowych niedoborów),
• białko całkowite.

2. Ocena kliniczna: wygląd skóry, włosów, paznokci i kondycja mięśni.
3. Analiza składu ciała: ocena beztłuszczowej masy ciała, najlepiej u dietetyka.
4. Dziennik żywieniowy: pomaga wykryć braki w diecie i ewentualne błędy żywieniowe.

Co jeść, by dostarczyć dobrej jakości białko?

Zacznij od podstaw:

• produkty mleczne: skyr, jogurty naturalne, twarogi, serki wiejskie,
• jaja,
• chude mięso (indyk, kurczak),
• ryby,
• tofu i inne produkty sojowe.

Zwróć uwagę na produkty bogate w leucynę – ten aminokwas działa jak „starter” dla regeneracji mięśni i odbudowy tkanek. Znajdziesz go w jajkach, mięsie, soczewicy czy białku serwatkowym. To ostatnie możesz też suplementować – szczególnie gdy trudno jest zjeść odpowiednią ilość białka z klasycznej diety.

Jesli potrzebujesz przewodnika w tej długiej i trudnej drodze zapraszam do współpracy 

 Autor: 

Mariusz Lorenc - dietetyk kliniczny, dietetyk bariatryczny, psycholog, psychodietetyk 
Dietetyk bariatryczny online 

Psycholog bariatryczny online, dietetyk bariatryczny, dietetyk bariatryczny online, psychodietetyk bariatryczny

dieta po operacji bariatrycznej, co jeśc po operacji bariatrycznej, 

< Poprzedni wpis

Czy operacja bariatryczna to naprawdę skuteczna droga leczenia otyłości? 00:00, dnia 18 luty 2025r.